تپه های تاریخی مراغه که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است

این آثار در اجرای ماده یک از قانون تشکیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و سایر مواد و نظام نامه اجرائی آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده که قدمت آن ها مربوط به دوران فراپارینه سنگی تاقرون میانه اسلامی می باشد.

«تپه هح دوقوش: به موقعیت جغرافیایی، دهستان سراجوی غربی، روستای قشلاق، با قدمت اشکانی – ساسانی – قرون میانه و متاخر اسلامی و به شماره 21256»،

«تپه ازبک تپه سی، به موقعیت جغرافیایی، دهستان سراجوی غربی، روستای اوزبک، با قدمت هزاره 1و2 قبل از میلاد – قرون اولیه و میانه اسلامی و به شماره 21258»،

« تپه گدیح اوستی: به موقعیت جغرافیایی، دهستان سراجوی شمالی، روستای کامل آباد، با قدمت هزاره 1و2 ق.م - اشکانی – ساسانی و به شماره 22258»،

«تپه قبرستان مردق: به موقعیت جغرافیایی، دهستان سراجوی شمالی، روستای مردق، با قدمت اشکانی – ساسانی- قرون میانه اسلامی و به شماره 22264»،

«تپه یوخاری سیال (1): به موقعیت جغرافیایی، دهستان سراجوی غربی، روستای داش آتان ریا، با قدمت ساسانی- قرون اولیه و میانه اسلامی و به شماره 22270»،

« تپه پیه شی : به موقعیت جغرافیایی، دهستان قره ناز، روستای ورجوی، با قدمت اشکانی – ساسانی- قرون اولیه اسلامی و به شماره 22272»،

« تپه دیبی: به موقعیت جغرافیایی، دهستان سراجوی شمالی، روستای چوان باغ، با قدمت هزاره 4و5 ق.م و به شماره 22534»،

«تپه خرمن یری: به موقعیت جغرافیایی، دهستان سراجوی شمالی، روستای آغ بلاغ علمدار، با قدمت هزاره 1 ق.م - اشکانی – ساسانی- قرون میانه اسلامی و به شماره 22535»،

«تپه دیبی: به موقعیت جغرافیایی، دهستان سراجوی شمالی، روستای اصفهانجق، با قدمت هزاره 1-2-3 ق.م و به شماره 22548»،

« تپه اینجیله: به موقعیت جغرافیایی، دهستان سراجوی شمالی، روستای قیه بولاغی، با قدمت اشکانی – ساسانی و به شماره 22549»،

 «تپه حارام درسی تپه سی: به موقعیت جغرافیایی، دهستان سراجوی غربی، روستای حارام تپه سی، با قدمت هزاره 1 و2 ق.م و به شماره 22551»،

« تپه خارابالار شاه وردی کندی» به موقعیت جغرافیایی بخش سراجو-روستای شاه وردی کندی و شماره 23629 با قدمت هزاره 1 قبل از میلاد.

« تپه اجاق» به موقعیت جغرافیایی بخش سراجو-روستای جلان علیا و شماره 23626 با قدمت هزاره2و1 قبل از میلاد .

« چاخماق تپه » به موقعیت جغرافیایی بخش سراجو-روستای مغانچیق و شماره 23624 با قدمت هزاره6تا 4 قبل از میلاد .

غارهاي اطراف هامپوئي

قلعه و غار قیزلار قلعه سی

موقعیت اثر :  مراغه-ورجوی-تازه کند-قیزقالاسی(تقریبا 20 کیلومتر و راه اصلی دسترسی)

 این قلعه و غار مجاور آن از آثار تاریخی دیدنی مراغه محسوب می شود كه در 20 كیلومتری جنوب غرب مراغه و در جنوب دره ی عمیق كوه های گوی داغ ( كوه كبود ) واقع شده است.

کوه همانند یک دیوار بزرگ است. در مقابل کوه، یک دره وجود دارد که در مواقع پر آبی آبشار کوچکی نیز در آن خودنمایی می کند. دسترسی آسان به قلعه از سمت غربی امکان پذیر است و رسیدن به قلعه از سایر جهات، به دلیل وجود دیوار های سنگی و پرتگاه های بلند، قدری مشکل است. از بالای کوه، شهر مراغه و کوه سهند قابل رؤیت است و منظره ای تماشایی دیده می­شود.

به دلایل مختلف طبیعی و انسانی قسمت اعظم این قلعه از بین رفته و امروزه فقط آثار قلعه دیده می شود. در اصطلاح محلی قیزلارقالاسی به بلندی های کوهی اطلاق می شود که قلعه در آنجاست. در دو طرف کوه آثار دیوار ها و حصارهای سنگی و خشتی دیده می­شود.

در مسیر صعود به قلعه تکه های فراوان سفال های قدیمی یافت می شود؛ در گذشته و اکنون هیچ گونه اقدامی از سوی سازمان میراث فرهنگی جهت حفاظت از این قلعه انجام نگرفته است و متاسفانه در اطراف قلعه سوراخ های بزرگ و کوچک بسیار زیادی دیده می­شود که توسط افراد سودجو برای جستجوی آثار باستانی حفر شده اند.

طول غار مجاور قلعه قیز قالاسی حدود 35 متر ، عرض آن 24 متر و ارتفاع آن حدود 20 متر است . ارتفاع كلی این غار و قلعه نسبت به دره ی عمیقی كه در مقابل آن وجود دارد ، حدود 1800 متر تخمین زده می شود .در ارتفاعات پشت قلعه ،  باقی مانده ی حصاری خشتی دیده می شود.

دراین مطلب از نوشته های آقای   موحدنیااستفاده شده است.

 

 

 

رودخانه مردق 

رودخانه مردق (موردی چای) از كوه های جنوبی سهند سرچشمه می گیرد و پس از مشروب ساختن اراضی شرق مراغه به طرف جنوب غربی سرازیر می شود و اراضی دهستان گاو دول ملكان را آبیاری می كند و سپس به دریاچه ارومیه می ریزد. بستر این رودخانه از دوران سوم زمین شناسی به یادگار مانده است و به همین اعتبار، این رودخانه علاوه بر ارزش های تفرجگاهی از اهمیت پژوهشی در مطالعات زمین شناسی و فسیل شناسی دوران سوم زمین شناسی نیز برخوردار است.و در یک کیلومتری ضلع شرقی روستای مردق پل سه چشمه که با طاق جناغی بر روی این رودخانه اجراشده است. مربوط به دوره های صفویه و قاجاریه می باشد.